چگونه ترامپ راه فروشنده را هموار می کند! / گمانه‌زنی در باب واکنش اسکار به حکم ترامپ

 

 

1. دیروز متن پیش‌نویس اولیه حکم اجرایی دونالد ترامپ برای محدود کردن صدور ویزای آمریکا برای شهروندان برخی از کشورها از جمله ایران، به برخی رسانه‌های آمریکایی فرستاده شده است. بر اساس این پیش‌نویس، صدور هرگونه ویزای مهاجرتی و غیر مهاجرتی برای شهروندان برخی کشورها به مدت ۳۰ روز به حالت تعلیق در خواهد آمد. بعد از ظهر ۲۵ ژانویه «نیویورک تایمز» و «ال‌آی تایمز» متن پیش‌نویس اولیه حکم را با این توضیح منتشر کردند که جزئیات حکم نهایی ممکن است تغییر کند و اینکه این حکم هنوز به امضای رئیس‌جمهوری آمریکا نرسیده است. «نیویورک تایمز» نوشته است که ممکن است پنجشنبه ۲۶ ژانویه حکم اجرایی مربوط به محدود کردن ویزا و مهاجرت به امضای دونالد ترامپ برسد اما مقامات کاخ سفید نه در مورد متن پیش‌نویس و نه در مورد زمان امضای حکم، اظهارنظری نکرده‌اند. هر آنچه در زیر می‌خوانید بر اساس متن پیش‌نویس است و نه حکم نهایی.

 

2. آن طوری که از قرائن ماجرا پیداست تا کنون نامی از هیچ کشور خاص در متن پیشنویس نیامده است. هر چند اعلام شده است که نام کشورهایی که مشمول این حکم می‌شوند با تأیید وزیر امنیت داخلی و پس از مشورت با وزیر امور خارجه و مدیر سازمان اداره‌کننده اطلاعات ملی پس از یک بررسی فوری اعلام خواهد شد. اما فرض رسانه‌ها بر این است که فهرست کشورهای شامل این حکم مانند فهرستی است که در قانون H.R.158 آمده که سال ۲۰۱۵ تصویب شد و شامل اتباع ایران، سوریه، عراق، لیبی، یمن، سودان و سومالی* می‌شد. بر اساس قانون H.R.158 اتباع این کشورها حتی اگر دو تابعیتی هم باشند، باید برای ورود به آمریکا درخواست ویزا کنند. اگر ایران، طبق پیش‌بینی‌های رسانه‌ای، در این گروه از کشورها باشد، متن پیش‌نویس مشخص کرده است که تعلیق صدور ویزا و سایر مزایای مهاجرت به اتباع کشور ایران، موقتی است اما ممکن است تا مدتی نامتناهی هم تمدید شود. پس از تعلیق ۳۰ روزه، وزارت امور خارجه و وزارت امنیت داخلی مسئول هستند فهرستی از کشورهایی تهیه کنند که حاضر نبوده‌اند برای دادن اطلاعات کافی در مورد شهروندان متقاضی ویزا با مقامات آمریکایی همکاری کنند. در این صورت، کشورهای این فهرست تعلیق‌شان به مدت ۶۰ روز تمدید خواهد شد. تمدید تعلیق صدور ویزا ممکن است در مورد برخی از کشورها دائمی شود. بر اساس متن پیش‌نویس تا زمانی که کشور شهروند متقاضی ویزا حاضر نباشد خود را با الزامات مورد نیاز ایالات متحده آمریکا برای دادن اطلاعات در مورد شهروند به منظور صدور ویزا تطبیق دهد، ویزا صادر نخواهد شد.

 

3. دقیقا یک ماه دیگر (یعنی 26 فوریه) مراسم اسکار 2017 یا مراسم اعطای جوایز سالانه آمریکا که توسط آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک به بهترین آثار صنعت سینما جهان اهدا می‌شود، در لس آنجلس برگزار خواهد شد. امسال اسکار برای ما ایرانی‌ها سورپرایز ویژه‌ای دارد. اصغر فرهادی با فیلم فروشنده برای دومین بار نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال شده است. فرهادی البته پیشتر این جایزه را برای تحسین شده ترین فیلم کارنامه‌ی سینمایی‌اش یعنی جدایی نادر از سیمین گرفته است. در هر صورت امسال مهمترین رقیب فرهادی برای کسب این جایزه فیلم درجه یک ماریان آده با نام تونی اردمان است که به زعم نگارنده اتفاقاً فیلمی شایسته تر از اثر قابل قبول فرهادی‌ برای کسب مجسمه‌ی طلایی اسکار است. اما کیست که نداند اسکار دوم فرهادی تا به چه اندازه می‌تواند باعث شعف و شادی جامعه‌ی ایران شود. اگر فرهادی امسال اسکار بگیرد از نظر کمّی همردیف فیلمسازهایی از قبیل اینگمار برگمان، ویتوریو دسیکا، فدریکو فلینی و آکیرا کوروساوا قرار خواهد گرفت که هر کدام توانسته اند بیش از یک بار جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را ببرند. اما با توجه به انتخاب‌های اکثر انجمن‌های نقد ایالت‌های متفاوت آمریکا به نظر می رسد که شانس ماریان آده برای بردن این جایزه بیشتر باشد. هر چند که فروشنده اصغر فرهادی هم هنوز شانس دارد. چه بخواهیم چه نخواهیم، سلیقه‌ی سینمای هالیوود به سینمایی به سبک فروشنده نزدیک تر است. سینمایی که ترجیحاً از یک فیلمنامه‌ی خدشه‌ناپذیر تبعیت می‌کند و به کلاسیک ترین شکل ممکن خود را روایت می‌نماید.

 

اما تا اینجای کار این‌ها تنها شانس‌های فروشنده برای کنار زدن تونی اردمان در شب مراسم اسکار نیستند. شاید باورتان نشود که شخصی همچون رئیس جمهور جدید آمریکا؛ دونالد ترامپ نیز با امضای اخیر و ابلاغ قریب‌الوقوع حکم اجرایی محدود کردن صدور ویزای آمریکا برای اتباع برخی از کشورهای خاص - که شرح‌اش در بخش اول این یادداشت رفت - به طوری کاملاً ناخواسته به پیروزی باشکوه فرهادی در شب مراسم اسکار کمک کرده است. مراسمی که این اواخر نشان داده چندان با مسائل بیرون از دنیای سینما بیگانه نیست. فرضا نگاه کنید به مصلحت برگزارکنندگان این مراسم برای اهدای جایزه‌ی بهترین فیلم و بهترین کارگردانی به کاترین بیگلو در روز جهانی زن و در ماه مارس و همچنین مصلحت آن‌ها در اهدای جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد به شان پن برای فیلم میلک در جهت حمایت از قانون هم‌جنس گرایی آن هم درست پس از تصویب این قانون در چند ایالت آمریکا و نادیده گرفتن بازی حیرت انگیز میکی رورک برای فیلم کشتی گیر و از این قبیل. هالیوود و در راس آن برگزارکنندگان اسکار دشمنان قسم خورده‌ی دونالد ترامپ هستند. اغلب آن‌ها در زمان رقابت انتخاباتی عضو کمپین انتخاباتی هیلاری کلینتون رقیب ترامپ برای راهیابی به کاخ سفید بودند. این‌ها همان هایی هم هستند که چندی قبل و در شب اهدای جوایز مراسم گلدن گلوب از هر فرصتی برای حمله به آرا، برنامه ها و عقاید نژادپرستانه‌ی ترامپ استفاده کردند. حملاتی که حتی واکنش شخص ترامپ را نیز در پی داشت. حالا به نظر می رسد حکم اجرایی جدید و ناعادلانه‌ی ترامپ در جهت محدود کردن صدور ویزای آمریکا برای اتباع کشورهایی همچون ایران می تواند خشم هالیوود را برانگیزد. ایران یعنی کشوری که امسال اتفاقاً یکی از محصولات سینمایی‌اش نامزد یکی از مهمترین بخش‌های جوایز اسکار است. حکمی که به واقع اگر ابلاغ و اجرا شود حتی ممکن است مانع از سفر اعضای تیم تولیدکننده‌ی فیلم به شب اجرای مراسم در لس آنجلس شود**. اتفاقی که ممکن است به قیمت زیر سوال رفتن اعتبار چندین و چند ساله‌ی اسکار تمام شود. پس اصلاً بعید به نظر نمی رسد که هالیوودِ همیشه طرفدار جبهه‌ی دموکرات‌ها در آمریکا بخواهد که تا با جایزه دادن به یک فیلم ایرانی و یک فیلمساز ایرانی به حکم عجیب و غریب رئیس جمهور کشورش در جهت محدود کردن سفر اتباع این کشور به خاک ایالات متحده، واکنش نشان دهد. واقعاً بعید نیست. در هر صورت اگر این اتفاق بیفتد ما خوشحال‌ترین‌ها خواهیم بود. حتی اگر یقین داشته باشیم که دلایل اسکار برای اهدای جایزه‌ی بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال به فیلم فرهادی در واقع واکنش نشان دادن به اقدامات نابخردانه‌ی ترامپ است. ما همچنان خوشحال‌ترین‌ها خواهیم بود. زیرا که  دومین اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال برای سینمای ایران بهترین اتفاق ممکن است.

---

 

*عملیات 11 سپتامبر را 15 نفر تبعه عربستان، 2 نفر اماراتی، 1 نفر پاکستانی و 1 نفر لبنانی (که از اعضای حزب الله لبنان نبود) انجام دادند. در تصمیم اخیر ترامپ برای ممنوع کردن ورود اتباع کشورهایی که برای آمریکا خطر تروریستی ایجاد می‌کنند، اتباع هیچ کدام از این چهار کشور ممنوع الورود نشده اند. 

 

**ترانه علیدوستی بازیگر نقش رعنا در فیلم فروشنده همین امروز در اینستاگرام‌اش اعلام کرده است که به دلیل این حکم نژادپرستانه‌ی رئیس جمهور جدید آمریکا حاضر نیست به عنوان یک ایرانی در مراسم اسکار سال 2017 شرکت کند.