«پارتنون ساخته شده از کتاب» کانون توجه داکومنتای ۲۰۱۷

 

 

 

«پارتنون ساخته شده از کتاب» کار اصلی نمایشگاه داکومنتای امسال خواهد بود؛ این کار شبیه معبد بزرگی است که شکوهمندانه در آکروپلیس آتن برپای ایستاده است. اما این پارتنونِ بدلی در مرکز آلمان از مرمر ساخته نشده، بلکه از کتاب‌هایی شکل گرفته که روزگاری ممنوع بوده‌اند یا هنوز هم ممنوع هستند.

نمایشگاه داکومنتا هر پنج سال یک بار در شهر دانشگاهی کسل برگزار می‌شود. «پارتنون ساخته شده از کتاب» اثر هنرمند آرژانتینی، مارتا مینوخین، دادخواستی علیه تمام اشکال سانسور است. مینوخین ۷۴ ساله، که یکی از نمادهای هنر پاپ آرت امریکای جنوبی است، این اثر را سیاسی‌ترین کارش می‌داند. در حقیقت، این چیدمان درست در همان مکانی قرار دارد که در سال ۱۹۳۳، نازی‌ها در آنجا کتاب‌های نویسندگان یهودی و مارکسیست را آتش زدند.

 

روی هم رفته، صد هزار کپی از ۱۷۰ عنوان کتاب، روی ستون‌های پارتنون را می‌پوشاند، و هر کدام از کتاب‌ها هم با قرار گرفتن درون کیسه‌های پلاستیکی از هوای ناپایدار آلمان حفظ خواهند شد.

 

فرآیند گزینش کتاب‌های نهایی بسیار دشوار بوده است. «حلقه‌ی اول» از آلکساندر سولژنیتسین، «ماجراهای تام سایر»، «شازده کوچولو» و کتاب‌های پرفروشی نظیر انجیل از جمله کتاب‌هایی هستند که دیوارهای پارتنون را می‌سازند.

 

اما جنجالی‌ترین اثر مکتوب در آلمان، که چاپش در کشورهای متعددی ممنوع است، در پارتنون غایب خواهد بود؛ یعنی «نبرد من» نوشته‌ی آدولف هیتلر. این کتاب که ایدئولوژی هیتلر( که اساس شکل‌گیری نازیسم شد) را شرح می‌دهد، همانند کتاب‌های پورنوگرافی عمداً از نمایشگاه حذف شد. «پارتنون ساخته شده از کتاب» دقیقاً با ابعاد اصلی پارتنون برابر است؛ ۷۰ متر طول، ۳۱ متر عرض، و ۱۰ متر ارتفاع. ارجاع به یونان باستان در این اثر کاملا اتفاقی نبوده است. داکومنتای امسال- که در سال ۲۰۱۲ ، ۹۰۵ هزار بازدیدکننده را به خود جذب کرد-هم‌زمان در شهر آتن هم برگزار می‌شود.

 

از هشت آوریل پایتخت یونان با دنیای هنر زیرزمینی در حال رشدش، مشغول برپایی نمایشگاه‌ها، کنسرت‌ها، و نمایش فیلم و پرفورمنس‌هایی مرتبط با داکومنتا بوده است. از ۱۰ ژوئن هم داکومنتا با نمایش آثاری از ۱۶۰ هنرمند به کسل بازخواهد گشت. آماده‌سازی «پارتنون ساخته شده از کتاب» سال قبل آغاز شد؛ زمانی که مینوخین درخواستی برای جمع‌آوری صد هزار کتاب منتشر کرد. در کسل، هنرمند همچنان کپی‌هایی از کتاب‌های ممنوعه را تا پایان نمایشگاه گردآوری خواهد کرد و در نهایت آنها دوباره میان مردم توزیع خواهد شد. علیرغم توجهات زیاد به این چیدمان به عنوان کار مرکزی نمایشگاه امسال، برخی از کارشناسان هنر معتقدند این کار، کپی اثری است که همین الان هم موجود است. در حقیقت، حدود ۳۴ سال پیش، مینوخین چیدمان مشابهی را برای محکومیت سانسور از سوی دیکتاتوری نظامی آرژانتین برپا کرده بود.